De verbeteraanpak passend onderwijs: hoe staat het ervoor?

Hoe gaat het met de verbeteraanpak passend onderwijs, die in november 2020 is gestart? Minister Slob stuurde een voortgangsrapportage naar de Tweede Kamer, waarin hij stilstaat bij alle 25 maatregelen die destijds zijn geformuleerd. Volgens Slob is er – ondanks de coronacrisis – hard gewerkt aan de verbetering van passend onderwijs.

In de Voortgangsrapportage verbeteraanpak passend onderwijs 2021 wordt per verbetermaatregel beschreven wat er is gedaan, wat de resultaten zijn, welke dilemma’s zich voordoen en wat het vervolg is. In een begeleidende brief aan de Tweede Kamer (van 16 december 2021) schrijft Slob dat er hard is gewerkt, maar dat leerlingen, leraren en ouders aangeven nog niet altijd concrete verbetering te ervaren. De verdere implementatie van de maatregelen zal daar de komende jaren verandering in moeten brengen, geeft hij aan.

Landelijke norm basisondersteuning
Een van de prioriteiten uit de verbeteraanpak is een landelijke norm voor basisondersteuning, die aangeeft wat elke school minimaal moet kunnen bieden aan (onderwijs)ondersteuning. Volgens de LBBO is dit belangrijk. ‘Een landelijke norm geeft helderheid, ook voor begeleiders, en draagt eraan bij dat we alle leerlingen gelijke kansen kunnen bieden’, zegt Sanne Daphne Buijsrogge-Ruijs, bestuurslid van de LBBO.
Slob geeft aan dat de meningen in het veld over hoe een landelijke norm er concreet uitziet, sterk uiteenlopen. Hoewel de norm nog verder wordt vormgegeven, is er inmiddels wel een (niet verplicht) stappenplan voor scholen gepubliceerd: Basisondersteuning in zes stappen. Dit moet helpen om de basisondersteuning concreet in te richten. Daarnaast geeft het ouders en leerlingen duidelijkheid. Het stappenplan is te downloaden van de website van het ministerie.

Hoorrecht
Een andere maatregel is het wettelijk vastleggen van het hoorrecht van leerlingen. In de praktijk wordt aan kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte vaak gevraagd wat zij nodig hebben, maar niet altijd. Het hoorrecht moet daar verandering in brengen.
Uit de voortgangsrapportage blijkt dat er tot nu toe verkend is wat de definitie van hoorrecht is en hoe dit het beste wettelijk verankerd kan worden. Ook de LBBO is hierbij betrokken. Sanne Daphne Buijsrogge-Ruijs hierover: ‘Het is cruciaal om naar leerlingen te luisteren, want als geen ander kunnen zij aangeven wat hun onderwijsbehoeften zijn. Begeleiders hebben hierin een voortrekkersrol en voorbeeldfunctie. Wat ons betreft hoeft dit hoorrecht echter niet wettelijk verankerd te worden. Iets van bovenaf verplichten geeft niet altijd de uitkomst die je beoogt. Wanneer we mensen leren wat hoorrecht is, hun uitlegt waarom het belangrijk is en wat je ermee bereikt, dan ontstaat het op de werkvloer én realiseren we veel meer draagvlak. Door mensen te prikkelen en uit te dagen het zelf te doen, ontstaan er mogelijk zelfs heel mooie manieren om het hoorrecht in de onderwijspraktijk toe te passen.’

Vermindering administratieve druk
Verder is het onder meer de bedoeling dat de administratie voor scholen verminderd wordt, en dan met name de administratie rondom de afgifte van toelaatbaarheidsverklaringen en het opstellen van ontwikkelingsperspectieven. ‘We zijn ervan overtuigd dat het verminderen van de administratieve last ervoor zorgt dat ook begeleiders kunnen focussen op dat wat ertoe doet: de ontwikkeling van leerlingen én leraren’, zegt Sanne Daphne Buijsrogge-Ruijs.
Uit de voortgangsrapportage blijkt dat er een werkgroep gestart is die een eerste inventarisatie heeft gedaan van wat er precies speelt qua administratie. In de toekomst worden een ‘applicatieformat toelaatbaarheidsverklaring’ en een handreiking voor leraren in het primair onderwijs ontwikkeld om de administratieve last te verkleinen.

Monitoring
Dit voorjaar start een monitoringsprogramma naar de doelstellingen van passend onderwijs. Het doel is om tot en met 2026 geregeld te meten hoe het ervoor staat met passend onderwijs. De LBBO denkt mee over het soort vragen dat gesteld gaat worden en aan wie. Ook neemt de LBBO deel aan het proefpanel dat de monitor zal testen.

Lees meer over de Voortgangsrapportage verbeteraanpak passend onderwijs 2021 op de website van het ministerie van OCW.