Binnen het Passend Onderwijs hebben kinderen met speciale onderwijsbehoeften een plek gekregen in het regulier onderwijs, ook kinderen die opvallen vanwege hun gedrag. Deze kinderen hebben vaak moeite om sociale aansluiting te vinden bij hun leeftijdgenoten, ze worden vaker buitengesloten of staan aan de zijlijn. Voor leerkrachten is het lastig om deze leerlingen te helpen om aansluiting te vinden. Het is niet altijd duidelijk wat de leerling zou willen en er is geen overzicht met praktische strategieën die de leerkracht in kan zetten.
Met behulp van een Q sort tool kan op een eenvoudige manier duidelijk worden wat de behoeften zijn van leerlingen op het gebied van hun sociale participatie. De tool bestaat uit kaartjes met behoeften die betrekking hebben op sociale situaties in de school en wat de leerkracht, klasgenoten of de leerling zelf kunnen doen om de leerling te helpen. Leerlingen sorteren deze kaartjes naar wat zij zelf belangrijk vinden. Hierdoor worden de verschillende behoeften tegen elkaar afgewogen en komen de belangrijkste behoeften duidelijk in beeld.
Een snelle blik op een Q sort laat de leerkracht zien waar de behoeften van leerlingen op het gebied van sociale participatie liggen, in het bijzonder van leerlingen met een ondersteuningsprofiel voor sociaal gedrag. Doordat verschillende behoeften-kaartjes gekoppeld zijn aan praktische strategieën, krijgt de leerkracht direct aanknopingspunten voor ondersteuning.
De Rijksuniversiteit Groningen is bezig aan een subsidieaanvraag om deze Q sort tool door te ontwikkelen voor de middenbouw van het regulier onderwijs. Dit gaan ze doen op basis van wetenschappelijk onderzoek, maar juist ook op basis van wat er binnen scholen leeft. Door actief met hen mee te denken, draag je bij aan de praktische relevantie en gebruiksvriendelijkheid van de tool. Het uiteindelijke doel is dat deze tool een hulpmiddel wordt voor leerlingen én leerkrachten om alle leerlingen een prettige sociale omgeving te bieden. Heb je interesse om betrokken te zijn bij de ontwikkeling van deze tool? Neem dan contact met hen op!
Het onderzoek zal uit drie fasen bestaan. In de eerste fase (januari-maart 2020) werken zij aan een subsidieaanvraag om financiering te krijgen. Van scholen vragen zij in deze fase alleen een intentieverklaring om deel te nemen. Na toekenning van de subsidie zal in de tweede fase (juni-december 2020) de tool door hen voorbereid worden. Een selecte groep van leerkrachten en leerlingen zal gevraagd worden om met hen mee te denken. Daarna volgt een pauze, waarin ze het vervolg van de financiering aanvragen, voor de laatste fase. In de derde fase (september 2021-februari 2023) zal de tool op scholen gebruikt en geëvalueerd worden. Leerlingen in de middenbouw zullen een zeer korte vragenlijst invullen over hun sociale deelname. Vervolgens zal de leerkracht de Q sort met de leerlingen uitvoeren, waarna de leerlingen dezelfde korte vragenlijst invullen.
Leerkrachten worden ondersteund door twee naschoolse bijeenkomsten onder leiding van een coach. Kennismaking met de tool, bijbehorende strategieën en voorbeelden van succesvolle toepassing hiervan worden dan besproken. Na afloop van het project zijn al onze materialen vrij door de school te gebruiken!
Wil je meedoen?
Of heeft u misschien eerst nog wat vragen?
Neem contact met ons op via:
Renske de Leeuw, MSc., r.r.de.leeuw@rug.nl
Dr. Steffie van der Steen, s.van.der.steen@rug.nl
Afdeling Orthopedagogiek, Rijksuniversiteit Groningen